دارونما یا placebo یک چیزی شبیه به دارو هست اما دارو نیست یعنی اثر دارویی نداره. در واقع اثری که دارونما میگذاره از طریق تلقینی هست که به بیمار میشه. فرض کنید یه اسمارتیز به شما میدن و بهتون میگن این مثلا قرص خوابه و شما بدون این که از ترکیب واقعی اون خبر داشته باشید اون رو مصرف میکنید و به احتمال خیلی زیاد خوابتون میبره! این کار نه فقط در مورد داروها بلکه ممکنه در کارهای درمانی دیگه مثل جراحی هم انجام بشه. کاربرد اصلی دارونما، زمانی هست که میخوان داروی جدیدی رو تست کنن. داوطلبین مورد نظر رو دو گروه میکنن به یک گروه داروی واقعی و به گروه دیگه دارونما( که از نظر ظاهری دقیقا شبیه داروی اصلی هست) میدن. اغلب مواقع حتی خود کادر درمانی مثل پزشک وپرستار هم نمیدونن که کدوم گروه دارونما دریافت کرده. شاید باورتون نشه اما اثر پلاسیبو بسیار قوی هست و اگر دارویی نتونه در مقابل دارونما اثر چشمگیرتری داشته باشه نمیتونه وارد بازار بشه.
حالا این همه توضیح دادم میخواستم ایده‌ای که جدیدن به ذهنم رسیده رو بگم.این ایده برای کشورهای اروپایی و آمریکا که مصرف آنتی بیوتیک تحت کنترل شدید هست و نمیشه بدون نسخه آنتی بیوتیک گرفت زیاد کاربرد نداره. اما تو ایران و کشورهای مشابه که گذشته از این که تجویز نادرست آنتی بیوتیک توسط پزشکان خیلی زیاده ، درصد زیادی از مصرف آنتی بیوتیک به صورت خودسرانه اتفاق می افته و مردم با تشخیص خودشون یا توصیه متخصصان درو همسایه میرن داروخونه و آنتی بیوتیک میگیرن. که اینجا هم متاسفانه داروسازان به دلایل مختلف آنتی بیوتیک رو بدون نسخه به فروش میرسونن. این کار مقاومت آنتی بیوتیکی رو به شدت بالا میبره. حالا ایده‌ی من اینه که بیایم یه سری دارونما برای آنتی بیوتیک‌ها تولید کنیم و هر وقت کسی اومد و بدون نسخه آنتی بیوتیک خواست بهش بدیم. با این کار بیمار مورد نظر که احتمالا یه سرماخوردگی ویروسی ساده داره و به قول خودش تا چرک خشک کن نخوره خوب نمیشه با اثر جادویی دارونما بهبود پیدا میکنه و داروساز بیچاره هم برای قانع کردن این آدم‌هاکه مطمئنن که گلوشون عفونت باکتریایی کشنده‌ای داره!!! خودشو تیکه پاره نمیکنه!
البته به طور کلی استفاده از دارونما به جز در تحقیقات دارویی، از نظر اخلاقی درست نیست و یه جورایی فریب بیمار دونسته میشه. اما به نظر من در این موردی که گفتم واقعا گره گشاست.چرا؟ چون اولا بیمار خودش داره از مسیر نادرستی وارد میشه و بدون تشخیص درست و به زور میخواد دارو بگیره! ثانیا این که حتی داروی واقعی هم براش دارونما حساب میشه چون اغلب موارد فرد صرفا فکر میکنه که عفونت باکترایی داره و در واقع عفونت ویروسی هست و آنتی بیوتیک عملاهیچ کاری براش نمیکنه . ثالثا این کار به طور قابل توجهی باعث کنترل مقاومت میکروبی شده و به سلامت جامعه از این نظر کمک شایانی میکنه!
تا اکتشافات و نوآوری‌های بعدی خدا نگهدار!
